Op 15 maart is het weer tijd om onze stem te laten horen! Dit keer voor de Provinciale Statenverkiezingen, die draaien om de provincie waar jij woont. Elke provincie heeft haar eigen belangrijke thema’s en kwesties die ertoe doen. De Kickstarters zoekt per provincie uit wat je moet weten voordat je gaat stemmen. In deze editie richten we ons op de meest Zuidelijke provincie van Nederland: Limburg!
Elke vier jaar kun je stemmen voor de Provinciale Staten. De uiteindelijk gekozen leden vormen het parlement van de provincie. Allereerst goed om te weten: het aantal leden van de Provinciale Staten is afhankelijk van het aantal inwoners van een provincie. De provincie Limburg bestaat uit ongeveer 1,118 miljoen inwoners, laat datasite allecijfers.nl weten. Dat maakt dat er 47 statenleden worden gekozen in deze provincie. Dit jaar doen er een recordaantal van twintig partijen mee aan de verkiezingen. Deze partijen bestaan uit landelijke partijen maar ook uit lokale Limburgse partijen.
Veel partijen dus en allemaal hebben ze een andere visie op hoe de provincie Limburg met beleid moet omgaan. Jos van den Broek is politiek verslaggever bij 1Limburg en interviewde alle twintig partijen. Hij snapt dat de jonge generatie zich lastig kan informeren over deze verkiezingen. “Het is logisch dat je overrompeld wordt door al deze verschillende standpunten en niet meer weet op wie je moet stemmen. Daarnaast doen er ook veel lokale partijen mee, hun standpunten zijn vaak nog niet zo bekend bij een groter publiek”, aldus Jos. Bij de vorige verkiezingen deden er veertien partijen mee, dit jaar is dat aantal dus flink toegenomen.
De bekende StemWijzer kan je helpen bij het bepalen van je politieke voorkeur. Nieuw dit jaar is het Kieskompas in Limburg. Anders dan bij de StemWijzer, kan je hierbij vooraf niet zien wat een partij voor mening heeft over een bepaalde stelling. Als je dyslexie hebt of als je politiek lastig vindt, kun je ook gebruik maken van het hulpje binnen het Kieskompas: Steffie. Politieke begrippen worden bijvoorbeeld extra toegelicht en stellingen worden voorgelezen. De test moet zo toegankelijker worden voor iedereen.
Provinciale Statenverkiezingen 2019
De populariteit van de Provinciale Staten is niet zo groot. Dat valt af te lezen aan de opkomstaantallen de afgelopen jaren. Bij de vorige Provinciale Statenverkiezingen was er in Limburg een opkomst van ruim 52 procent. Dit is hoger dan in 2015, toen was de opkomst namelijk maar 45 procent. Dat de provincie dit aantal toch nog te laag vindt, bevestigt een nieuwe campagne.
Met de campagne ‘Laat je stem horen op 15 maart’ heeft de provincie één doel: zoveel mogelijk Limburgers naar de stemhokjes krijgen. Volgens onderzoeksbureau Ipsos weet de jongere generatie tussen de 18 en 34 jaar het minst over deze verkiezingen. Weet jij als starter wat de provincie Limburg allemaal voor taken heeft? Om het je iets makkelijker te maken hebben we de kerntaken voor je op een rijtje gezet:
Limburg schuift een stuk naar rechts toe
Op dit moment is CDA de grootste Statenfractie in Limburg met acht zetels. PVV volgt hen op de voet met zeven zetels. Of CDA opnieuw de grootste partij blijft dit jaar is nog niet zo zeker. Uit recente peilingen van EenVandaag en Ipsos blijkt namelijk dat PVV zomaar de meeste zetels kan veroveren op 15 maart. Dat heeft volgens Jos te maken met de ontevredenheid die er op dit moment in Limburg heerst. “De PVV heeft weinig affaires en gedonder gehad binnen onze politiek. Daarnaast is er in Limburg ook sprake van een Wilders-effect. Hij is natuurlijk geboren in Venlo en dat schept toch voor heel veel mensen een band”, legt hij uit.
Uit dezelfde peiling komt naar voren dat CDA moet rekenen op een flinke tegenvaller met ‘maar’ vier zetels. Sinds 1974 is CDA elf keer de grootste partij geweest tijdens de Provinciale Staten in Limburg. Alleen in 2011 wist de PVV de partij in te halen. Reden voor dit verlies dit jaar zijn volgens Jos de tientallen affaires in Limburg over integriteit en bestuurscultuur. “CDA ligt daarbij iedere keer weer onder een vergrootglas. Als je gedoe, gedonder en gezeik hebt binnen een partij, en je komt iets te vaak in opspraak, kost je dat stemmen.”
Wat speelt er in Limburg?
Volgens Jos speelt het vertrouwen in de overheid een grote rol bij de verkiezingen. “Neem nu eens Forum voor Democratie. Zij hadden eerst zeven zetels binnen de Provinciale Staten. Uiteindelijk springen alle kikkers uit de kruiwagen en houden ze nog maar twee over. Daar word je natuurlijk niet blij van. Dat is ook niet goed voor het aanzien van de politiek”, vertelt de verslaggever.
Limburgers en met name starters vinden bestaanszekerheid en leefbaarheid een belangrijk onderwerp. Het gaat hierbij dan vooral om betaalbare woningen en armoede. Mede door de inflatie zijn deze onderwerpen een belangrijke rol gaan spelen. Ook speelt de energiecrisis en het produceren van nieuwe energie een grote rol in Limburg. “Als je met windmolens en zonne-energie het niet redt, komen partijen namelijk ook op de belangrijke discussie of er wel of geen kerncentrale in Limburg moet komen.”
Verder zie je dat partijen zoals de PVV en JA21 zich heel erg richten op het onderwerp ‘stem ze weg’. “Ze zeggen hiermee eigenlijk dat een stem vóór hen, een stem tegen het kabinet-Rutte IV is”, legt Jos uit.
Waarschijnlijk herinner jij je nog de beelden van de heftige overstromingen in 2021 in Limburg. Toch komt dit thema niet vaak voor in de verkiezingsprogramma’s. Volgens Jos zijn er maar twee lokale partijen in Limburg die het hebben over de waterveiligheid.
Met stip op één is het grootste onderwerp in Limburg de stikstofcrisis. “Mede daardoor wordt verwacht dat nieuwkomer BoerBurgerBeweging op vier zetels uitkomt bij de verkiezingen.”
Uniek in Limburg
Wat bijzonder en uniek in Limburg is, is dat ze al vier jaar lang een extraparlementair college hebben. Dat hebben ze als enige in Nederland. “Het was eigenlijk een soort van noodgreep. Bij de vorige verkiezingen is het niet gelukt om een traditionele coalitie te vormen omdat de partijen het niet eens werden met elkaar”, vertelt Jos. De grondslag is dus geen coalitieakkoord maar een zogenoemd ‘collegeprogramma’.
“Dat betekent dat steeds gezocht wordt naar wisselende meerderheden in de Staten.” Het voordeel van een extraparlementair college is dat kleinere partijen meer winst boeken. Grote partijen vinden deze oplossing logischerwijs om die reden minder goed. Jos verwacht dat het ook dit jaar niet lukt om een fatsoenlijke coalitie te vormen. “Met twintig partijen, zoveel versplintering en polarisatie, denk ik dat je weer verplicht bent om een extraparlementair college te vormen.”
Op 15 maart zullen we het antwoord weten. Jij gaat toch ook stemmen?
Lees ook al onze andere artikelen over de verkiezingen hier.