Tag Archives: starters

De dood, het enige wat zeker is in ons leven. Vroeg of laat krijgt iedereen ermee te maken, jij dus ook. Uit het Nationale uitvaartwensenonderzoek van Uitvaartverzekeringwijzer.net blijkt dat een uitvaart anno 2023 steeds meer een toost op het leven wordt. De traditionele koffie en cake verdwijnt dus langzaam en maakt plaats voor een informele borrel. Taboe of niet, het is tijd dat ook wij de dood bespreekbaar maken. 

Uit het uitvaartwensenonderzoek blijkt dat cremeren in de leeftijdscategorie 18 tot 30 jaar het meest populair is. Heb jij al nagedacht over wat je wilt? Misschien wil je nu nog helemaal niet nadenken over je eigen begrafenis. Als starter sta je namelijk midden in het leven en kan een gesprek over de dood nog ver weg lijken. Toch is het heel erg gezond om hierbij stil te staan en de dood niet te ontwijken. Met programma’s zoals Over Mijn Lijk wordt het gesprek over sterven ook aangekaart. Desondanks blijft het een gevoelig onderwerp, blijkt ook uit onderzoek van SIRE. Slechts zestien procent van de ondervraagden is bewust bezig met het eigen sterven.

‘Tijd voor verandering’, dacht ook kunstenares Laurien Schrooten. In 2022 bedacht zij de workshop ‘#YODO’, You Only Die Once. In de workshop ga je in drie rondes jouw eigen uitvaart ontwerpen. Bij Laurien thuis werd niet om de dood heen gedraaid. Dat is ook de reden dat ze nu een hele open blik op de dood heeft. “Ik zou graag willen dat andere mensen dat ook krijgen. Er heerst namelijk een taboe. Mensen vinden het moeilijk om erover te beginnen of praten er zelfs helemaal niet over. Ik wil met deze workshop juist een tegengeluid geven zodat mensen er niet zo krampachtig over doen”, vertelt ze.

Je eigen uitvaart ontwerpen

In You Only Die Once benadert Laurien de dood met veel humor en contradictie. Bij de eerste ronde speel je het ‘memoriam memory-spel’. “Het eerste deel dient eigenlijk als een soort inspiratieronde. Je zit in een kring en speelt het memory spel. Daarin komen afbeeldingen voorbij waarin rituelen rondom de dood staan afgebeeld”, legt ze uit. Hier staan bijvoorbeeld foto’s van de standaard koffie en cake op maar ook vernieuwende typen uitvaarten. Denk hierbij aan hologrammen waarbij je nog een laatste persoonlijke boodschap kan meegeven aan je nabestaanden. “Je komt door dit spel erachter wat bij jou past en wat je interessant vindt voor je eigen einde.”

Deze bevindingen neem je mee naar de tweede ronde: het levend testament. In dit onderdeel gaan mensen een kistje knutselen in de sfeer van hun uitvaart. “Vaak als je met je handen bezig bent, ontstaat er een hele open sfeer. Dit is een hele fijne en luchtige manier om een gesprek over de dood te voeren”, vertelt Laurien. Ook kan het kistje worden aangevuld gedurende je hele leven met nieuwe ideeën over je uitvaart, muziek of foto’s. “Het is niet zo dat als je jouw uitvaartwensen eenmaal hebt opgeschreven dat ze voor altijd vaststaan. Het is een blijvend proces wat ook steeds kan veranderen”, benadrukt ze.

De laatste ronde vormt de generale repetitie. “Je gaat hierbij je eigen uitvaartwensen opvoeren. Het voelt heel gek om te doen, maar het is eigenlijk heel grappig. Ik wil benadrukken dat je de dood en rouwen mag benaderen met een vleugje humor.” Volgens Laurien hoeft het niet allemaal zo zwaar te zijn zoals we allemaal denken.

Rouw op je dak

Amanda van den Hurk is rouwbegeleider en eigenaar van het bedrijf Sweet Goodbyes. Zij biedt steun en inzicht bij rouw en verlies. Als starter kan je veel verantwoordelijkheid ervaren op het gebied van je carrière, partner, huishouden en vrijetijdsinvulling. Een hectisch leven combineren met je eigen verdriet is zwaar. Hoe ga je het beste om met dit complexe rouwproces?

Volgens Amanda helpt het absoluut als je het verdriet er kunt laten zijn. “Uiteraard is het op zijn zachts gezegd klote wat je is overkomen, wie of wat je ook bent verloren. Als het je niets zou doen, was de gebeurtenis of de persoon niet belangrijk voor je. Rouwen is immers het gevolg van de liefde die je voelt voor datgene of degene die er nu niet meer is”, legt Amanda uit.

In het rouwproces komen talloze emoties voorbij. “Sommige deskundigen praten over fasen in het rouwproces, andere over taken. Nadat je een taak hebt volbracht mag je een vinkje zetten… Nou, ik moet je helaas uit de droom helpen, want de fases werken over het algemeen geen vaste volgorde af. Ze gaan vaak dwars door elkaar heen”, aldus Amanda. Om je een idee te geven van wat er op je af kan komen tijdens het proces is hier een opsomming:

Een heftig proces dus. Dingen die je kunt doen of ondernemen bij rouwverwerking zijn volgens Amanda dan ook om jezelf de tijd te gunnen om met het verdriet en gemis om te gaan. Dat kan tegenvallen, zeker in onze maatschappij die maar blijft doordraaien. “Probeer, hoe moeilijk dat in het begin ook zal zijn, de regie te pakken in je rouwproces. Dat kan door je omgeving te laten weten hoe jij je voelt en wat je behoeften zijn. Geef aan wat je wel wil, maar zeker ook wat je juist niet fijn vindt”, vertelt Amanda.

Iedereen maakt in zijn leven meerdere rouwprocessen mee, maar dat wil niet zeggen dat iedereen er op dezelfde manier mee omgaat. “Ieder rouwt op zijn eigen manier en op zijn eigen tempo. Juist daarom is het ontzettend belangrijk aan te geven wat jij nodig hebt.”

 Verbinding

Er ligt dus ook verbinding in dit complexe thema: iedereen maakt het namelijk mee, zoals Amanda al aangaf. “Een heel makkelijk gespreksonderwerp tijdens een ongemakkelijke stilte is het weer. Tijdens het aansnijden van dat luchtige onderwerp kijkt niemand je raar aan. Het zou zo mooi zijn als de dood ook vaker en meer gewoon ter sprake komt.” Zo wordt iedereen bewust van de dood en de daarbij komende rouw. “Door het gemis en de rouw er daadwerkelijk te laten zijn, waardeer je na verloop van tijd de simpele dingen in het leven nog meer dan daarvoor”, aldus Amanda.

Ook Laurien Schrooten sluit zich hierbij aan. “Er is geen specifiek handboek voor rouwen. Iedereen rouwt anders”, vertelt Laurien. In haar workshop merkt ze dat mensen heel graag willen vertellen over hun eigen ervaringen. “We creëren vaak de ruimte niet voor de reactie van een ander. Het invullen voor iemand is het slechtste wat je kan doen. Als diegene er niet over wil praten dan geeft die persoon het wel zelf aan”. Volgens Laurien is het gesprek niét aangaan het slechtste wat je kan doen. Erover praten lijkt misschien simpel maar kan volgens haar juist het verschil maken.

Van leven ga je dood, het hoort er nu eenmaal erbij. Ontwijk het gesprek over de dood dus niet, zoals Amanda en Laurien aangeven. Dus vertel eens, wat zijn jouw wensen voor je laatste feestje?

TIP: Lees al onze artikelen over het thema ‘identiteit’ hier!