Op 15 maart is het weer tijd om onze stem te laten horen! Dit keer voor de Provinciale Statenverkiezingen, die draaien om de provincie waar jij woont. Elke provincie heeft haar eigen belangrijke thema’s en kwesties die ertoe doen. De Kickstarters zullen voor elke provincie uitzoeken wat je moet weten voordat je gaat stemmen. In deze editie richten we ons op een van de meest noordelijke gelegen provincies van Nederland: Fryslân, oftewel Friesland!
Elke vier jaar kun je stemmen voor de Provinciale Staten. De uiteindelijk gekozen leden vormen het parlement van de provincie. Allereerst goed om te weten: het aantal leden van de Provinciale Staten is afhankelijk van het aantal inwoners van een provincie. Friesland telde in 2022 ongeveer zo’n 654.019 inwoners, volgens allecijfers.nl. Daarom worden er 49 Statenleden gekozen uit zeventien partijen. Maar één partij hiervan is regionaal, de andere partijen zijn landelijk.
De taken van provincie Friesland
Volgens onderzoeksbureau Ipsos weten jongvolwassenen tussen de 18 en 34 jaar het minst over de Provinciale Statenverkiezingen. Weet jij als starter wat de provincie Flevoland allemaal voor taken heeft? Om het je iets makkelijker te maken, hebben we de kerntaken voor je op een rijtje gezet:
Status quo
De opkomst voor de verkiezingen van de Provinciale Staten in Friesland was in 2019 meer dan de helft: 59,1 procent. Voor de Waterschappen was dit toen 56,2 procent.
Op dit moment vormen CDA, VVD, SP en Fryske Nasjonale Partij (FNP) het College van Gedeputeerde Staten, het dagelijks bestuur van de provincie. Politiek verslaggever Andries Bakker van Omroep Fryslân verwacht dat dit er na de verkiezingen op 15 maart anders uit gaat zien. “In de peiling van IPSOS komt naar voren dat BBB weleens de grootste partij in Friesland kan worden. Veel mensen steunen de boeren in de stikstofproblematiek. De partij stond vorige week op zeven zetels.” Volgens Regioredacteur van het Friesch Dagblad Marianne Velsink zullen de stemmen van BBB ten koste gaan bij het CDA en de FNP.
Wat speelt er in Friesland?
Allereerst is het belangrijkste onderwerp de stikstofproblematiek. Omdat er veel landbouw (veehouderijen) in Friesland is, zorgt dit voor veel onrust bij (vooral) de boeren.
“De meeste partijen in Fryslân willen de Friese methode hanteren”, legt Bakker uit. “Dat houdt in dat we pas in 2035 een halvering van de stikstofreductie toepassen en we willen absolúút geen gedwongen uitkoop van boeren. Er moet vooral overleg zijn met de boeren.”
Ook wordt er gesproken over de Lelylijn, een spoorverbinding tussen de Randstad, via Drachten naar Groningen. “De meeste partijen zijn voor de komst van deze nieuwe spoorlijn, maar er zijn ook partijen (vooral de FNP) die tegen zijn. Zij zijn bang dat veel westerlingen naar het goedkopere Fryslân zullen verhuizen. Ook zijn partijen bang dat er te veel huizen bij de Lelylijn gebouwd zullen gaan worden, waardoor het “Friese karakter’ van de provincie verloren gaat.”
Er is ook in Friesland een tekort aan woningen
Politiek verslaggever Andries Bakker
Wat verder nog leeft is gaswinning en energietransitie. Velsink: “Friesland kent alleen kleine gasvelden, maar er liggen plannen om ook naar gas te gaan boren in de Waddenzee bij Ternaard. Hier is veel kritiek op, omdat de Waddenzee Unesco Werelderfgoed is.” Ook een deel van de Tweede Kamer is het hier niet mee eens. “Maar de vergunningen zijn al geregeld en de gaswinning zal dus doorgaan. Nieuwe vergunningen zullen niet meer afgegeven worden”, voegt Bakker toe.
Als laatste zijn er veel vragen rondom de woningbouw in Friesland volgens Bakker. “Er is ook in Friesland een tekort aan woningen. Moet de provincie bijvoorbeeld gemeenten dwingen om meer sociale huurwoningen te bouwen? Waar moeten de huizen komen? Mag daar bijvoorbeeld ook groen buitengebied voor worden opgeofferd?” Het zijn veel vragen waar na de Provinciale Verkiezingen meer duidelijkheid over geschept moet worden.
OP 15 MAART ZULLEN WE HET ANTWOORD WETEN. JIJ GAAT TOCH OOK STEMMEN?
Laat je stem horen op 15 maart! Jouw stem is belangrijk voor de toekomst van de provincie waarin je woont. Door te stemmen voor de Provinciale Statenverkiezingen bepaal jij mede het beleid voor de komende jaren.
Lees ook alles over de andere provincies tijdens de Provinciale Staten hier.