Op woensdag 15 maart mogen we weer naar de stembus. Dit keer voor de Provinciale Staten- en de Waterschapsverkiezingen. Die laatste is iets wat mensen vaak vergeten. De Kickstarters ging met vragen over de Waterschapsverkiezingen deze week de straat op in Tilburg. Daaruit bleek dat jonge kiezers niet weten wat de Waterschappen zijn en waar ze over gaan. Test jouw eigen kennis over de Waterschapsverkiezingen en kom erachter wat jouw stem betekent.
Wat zijn de waterschappen eigenlijk?
Nederland kent 21 waterschappen die elk verantwoordelijk zijn voor het waterbeheer samen met Rijkswaterstaat. Ze beschermen ons tegen het water, maar ze doen meer. Zo maken ze onder andere het water schoon en zorgen ze voor voldoende water. Hoe ze dat doen verschilt per waterschap.
Waarom zijn de waterschapsverkiezingen zo belangrijk?
Hoewel we allemaal waterschapsbelasting betalen, weten we er eigenlijk maar weinig vanaf. Maar nu er steeds meer belangrijke thema’s spelen zoals klimaatverandering, waterkwaliteit en extreem weer, worden de beslissingen die waterschappen moeten nemen steeds crucialer. Hoe gaan we bijvoorbeeld om met de gevolgen van extreem weer en hoe zorgen we ervoor dat water schoon en betaalbaar blijft?
Een mogelijke consequentie van klimaatverandering is het optreden van extreme waterstanden. Als er sprake is van enorme droogte, kunnen waterschappen bijvoorbeeld waterreserves aanleggen. Maar als er overstromingsgevaar dreigt, zoals in Limburg in 2021, kunnen ze ervoor kiezen om het water weg te pompen richting de zee.
Sinds 2009 hebben Nederlandse kiezers inspraak over wie de waterschappen bestuurt. Vóór die tijd waren het de gemeenteraadsleden die bepaalden wie de waterschappen bestuurden. Ook politieke partijen doen sinds 2009 mee aan de waterschapsverkiezingen. De opkomst stijgt wel bij iedere verkiezingen. Zo was de opkomst in 2015 43,5 procent en in 2019 51,2 procent, dit blijkt uit gegevens van allecijfers.nl
Algemeen bestuur
Het bestuur van een waterschap is bestaat onder andere uit een dagelijks bestuur. Daarnaast is er een algemeen bestuur dat bestaat uit achttien tot dertig leden van wie de meerderheid wordt gekozen tijdens de verkiezingen. Het overige gedeelte van het algemeen bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van boeren, bedrijven en beheerders van natuurterreinen. Dit zijn de zogenoemde geborgde zetels. De dijkgraaf (of watergraaf) geeft leiding aan zowel het algemeen bestuur als het dagelijks bestuur.
Wanneer je gaat stemmen voor de waterschapsverkiezingen, kies je eigenlijk voor het algemeen bestuur van het waterschap. Dit is vergelijkbaar met hoe je stemt voor de gemeenteraad. Het algemeen bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van het beleid van het waterschap en houdt toezicht op het dagelijks bestuur.
Dagelijks bestuur
Het dagelijkse bestuur wordt geleid door de dijkgraaf en bestaat uit ongeveer vijf andere leden. Dit bestuur is verantwoordelijk voor het voorbereiden en uitvoeren van het beleid van het waterschap. De leden van het dagelijks bestuur worden benoemd uit het algemeen bestuur.
De dijkgraaf heeft als voorzitter een belangrijke rol bij een waterschap, vergelijkbaar met die van een burgemeester bij een gemeente. Hoewel de dijkgraaf geen deel uitmaakt van het algemeen bestuur en geen stemrecht heeft bij besluiten, is hij wel lid en heeft hij stemrecht in het dagelijks bestuur van het waterschap.
Stemhulp
Nu je weet wat de Waterschappen inhouden en met welke onderwerpen ze bezig zijn, kun je gaan kijken op welke partij je gaat stemmen. Om het kiezers makkelijk te maken, is er een stemwijzer, via Mijnstem.nl. Aan de hand van stellingen bepaal je jouw politieke voorkeur. Per stelling kun je zien hoe verschillende partijen over de stelling denken.
Lees ook de andere artikelen over de aankomende Provinciale Statenverkiezingen hier.